Beladen Bos | Evert van Ginkel

In de nacht van 16 op 17 april 1945 lieten Duitse troepen een deel van hun munitiedepot bij Hoog Soeren in de lucht vliegen. Beladen bos vertelt het verhaal over de voorgeschiedenis, het functioneren en de naoorlogse wederwaardigheden van het depot. Het laat zien hoe een oorlog niet alleen directe, maar ook langdurige gevolgen heeft voor mens en landschap.

Wat de voorgeschiedenis betreft wordt duidelijk dat de boerenbuurschap slechts bestaat uit enkele families in een bosrijke omgeving met heide. Daar komt heel langzaam verandering in als het buurdorp Loo een buitenverblijf gebouwd wordt dat in het begin van de zestiende eeuw in handen van de Bentincks komt die er een kasteel bouwden, het Oude Loo. Daarna komt het in handen van koninklijke familie die het Loo stichtten en een aaneengesloten jachtareaal verwerven van ruim 10.000 ha.

In eerste instantie gebeurde bij de bezetting niet veel met paleis het Loo. Dat veranderde in 1943 toen er voor de Duitsers behoefte ontstond aan een munitiedepot, waar het gebied Hoog Soeren uitermate geschikt voor was omdat alle activiteiten door de bossen aan het oog onttrokken waren. Het werd een depot van de hoogste en grootste categorie met 273 half verzonken opslag'hutten' 75 tot 100 meter van elkaar gelegen op 10 m afstand van de weg. De grootte was gemiddeld 6 x 9 m met een diepte van 1.60 m. Hier werden miljoen kilo's explosieven opgeslagen. Toen de Canadezen bij de bevrijding Hoog Soeren introkken was het gebied van het munitiedepot een grote chaos. Een groot deel van de opslagplaatsen was echter niet tot ontploffing gekomen, mogelijk door sabotage.

De eerste decennia na de oorlog was er niet echt veel aandacht voor het ruimen van het oorlogstuig dat er nog lag en niet tot ontploffing was gekomen. Dat kwam pas gedurende de laatste twee decennia, vooral omdat Hoog Soeren een prachtig natuurgebied was en ontdekt werd door wandelaars en toeristen. Ook werd het een vrijplaats voor mensen met een metaaldetector. De laatste tien jaar werd het ruimen begeleid vanuit de archeologie, wat in de loop der tijd steeds professioneler werd. Van Steentijd tot grafheuvelculturen, vuursteen en scherven kwamen tevoorschijn, vooral via een mechanische zeefinstallatie. In eerste instantie was het de ruimers alleen te doen om oorlogstuig, maar gaandeweg werden ook gebruiksvoorwerpen en uitrustingstukken uit de Tweede Wereldoorlog verzameld. De uitwerking van dit materiaal moet voor een deel nog plaats vinden.

Beladen bos vertelt een verhaal dat goed gedocumenteerd en aangenaam te lezen is.