Klettersteige in Tirol
Op het dorpsplein van Neustift, het toeristisch hart van het Stubaital, valt me direct het herdenkingsreliëf van Gletscherpfarrer Franz Senn op. Rond 1860 was hij zich als één van de eersten bewust van het toeristisch potentieel van de Tiroler bergen en dat van het Stubaital in het bijzonder. Hij stimuleerde de aanleg van wandelpaden en berghutten en was in 1869 medeoprichter van de Deutsche Alpenverein. De zeven jaar eerder opgerichte Österreichische Alpenverein hield zich volgens hem te veel bezig met de wetenschap en te weinig met de ontwikkeling van het toerisme. Ook de hoog boven Neustift gelegen Franz-Senn Hütte houdt de herinnering aan de aan zijn Heimatbergen verslingerde priester levendig.
TEKST EN FOTO’S BERT VONK
Als Senn anno 2021 zijn dal terug zou kunnen zien zou hij vast tevreden zijn. Er is in de afgelopen eeuw een indrukwekkende toeristische infrastructuur opgebouwd. Rondom het 30 km lange dal ligt een indrukwekkend net van wandelpaden, met talloze mogelijkheden voor mooie dagwandelingen. Voor geoefende bergwandelaars die een meerdaagse huttentocht willen maken is er de schitterende Stubaier Höhenweg, die maar liefst 8 berghutten met elkaar verbindt.
Omdat het weer onstabiel is, besluit ik me voor mijn kennismaking met het Stubaital tot dagtochten te beperken. In druilerig weer start ik met een dalwandeling via de Wilde Wasserweg naar de Grawa Alm aan de voet van de indrukwekkende Grawa Wasserfall. De verdere klim direct langs de waterval naar de Sulzenau Alm is ook bij deze weersomstandigheden adembenemend. Op de Sulzenau Alm kun je einkehren met allerlei lekkere gerechten. Een meisje in dirndljurk brengt me een knapperige Apfelstrudel. Wat had ik daar een trek in na mijn vermoeiende klim!
De volgende morgen belooft een staalblauwe hemel een uitzichtrijke bergtocht. Vanuit Fulpmes, dat ongeveer 7 km ten noorden van Neustift ligt, brengt de kabelbaan Schlick 2000 me in een oogwenk naar het fantastische uitzichtspunt Kreuzjoch op ruim 2100 meter. Het uitzicht op de grillige rotsbergen van de Kalkkögel die direct ten westen van het joch oprijzen, is adembenemend. Mijn doel is de ruim 2600 meter hoge Hoher Burgstall. Deze steile rotspyramide was de eerste alpentop die Sir Edmund Hillary besteeg, vier jaar voor zijn eerste beklimming van de Mount Everest, dus ik ben in goed gezelschap. De klim naar de top is kort, maar afwisselend. Op het laatste steile stuk zijn een paar staalkabels aangebracht. De Hoher Burgstall is de gemakkelijkste van de Stubaier Seven Summits, een verzameling bergtoppen van uiteenlopend karakter en moeilijkheid. Voor wie ze alle zeven beklimt stelt de VVV Stubai een trofee ter beschikking. Vanaf mijn Summit heb ik de andere zes in het vizier. De moeilijkste is de Zuckerhütl, met zijn ruim 3500 meter de hoogste top van de Stubaier Alpen. De suikerhoed van weleer is vervangen door een donkerbruine hoop steenbrokken, die niet meer bij elkaar worden gehouden door de lijm van de permafrost. Ik daal aan de zuidkant af naar de Starkenburger Hütte en geniet op het huttenterras in alle rust van het geweldige bergpanorama. Diep onder me ligt het liefelijke Oberbergtal, een zijdal van het Stubaital waarlangs je de Franz-Senn Hütte bereikt.
Tot de highlights van het Stubaital behoort een handvol prachtige Klettersteige. Rond 40 jaar geleden werd hier in navolging van de Ferrata-boom in de Dolomieten de eerste Oostenrijkse Klettersteig op de Elfertürme boven Neustift gebouwd. En in de twintig jaar daarna werden ook op andere massieven rond het Stubaital mooie Klettersteige van uiteenlopende lengte en moeilijkheidsgraad gebouwd. Ik besteed een tweede mooi-weer dag aan de beklimming van de Elferkofel via een lange en afwisselende graat. Optimaal klauterplezier!
Jammer genoeg laat het weer me daarna in de steek. En dat terwijl ik door Klettersteigbouwer en berggids Robert Span ben uitgenodigd om in zijn gezelschap een door hem gebouwde route te beklimmen. Ondanks het druilerige weer gaan we op pad. Span begint stoïcijns aan de klim over de verraderlijk gladde rots en kijkt belangstellend toe of ik het red. Niet dus. De gladde kabels roetsjen door mijn koude en blote handen. Neem mijn reserve handschoenen maar lacht Span.
Kosten 4 euro in de bouwmarkt, betere grip vind je niet. We komen nu gelukkig snel hoger en ik begin zowaar te genieten van de loodrechte passages van de Fernau, zoals deze moeilijke Klettersteig op de Egesengrat boven de Dresdner Hütte heet. Vlak onder de top trekken de wolken even op en sta ik oog in oog met de Schaufelspitze, een mooie drieduizender die met zijn donkere noordwand boven het skicircus rond de Dresdnerhütte uittorent. “Toen ik en mijn collega’s bijna 20 jaar geleden de Fernau bouwden hadden we 6 weken lang nog slechter weer dan dit” blikt Span terug. “Gelukkig werden de zware staalkabelrollen toen al per helikopter aangevoerd. Tijdens de constructie van de Elferkofelsteig in de tachtiger jaren droegen de bouwers de staalkabelrollen van 25 kilo nog op hun rug naar boven!”
Een spannende klauterpartij op de steile rotsen van de Egesengrat
Mijn vakantie zit er al weer op. Vroeg in de middag moet ik terug naar Nederland. Maar ik heb nog een vrijkaart voor een ritje met de Stubaier Gletscherbahn, een uit drie delen bestaande kabelbaan die je van de Mutterbergalm aan het eind van het dal naar het zomerskigebied rond het Schaufeljoch op 3160 meter hoogte brengt. Kan ik daarboven nog een kort tochtje maken vraag ik aan Span. Nou, de Zuckerhütl ga je niet redden zegt die. Waarom beklim je de Schaufelspitze niet? Met zijn 3330 meter een serieuze berg met een fantastisch uitzicht op de Stubaier Gletscherwelt. In drie kwartier ben je boven. Het lijkt me een mooie afronding en zweef over desolate gruishellingen naar het Schaufeljoch, waar ik direct aan de beklimming begin. Een steil, smal pad leidt me over een blokkenhelling naar het topkruis. Prachtig uitzicht, inderdaad. Maar het voelt een beetje onwezenlijk om anderhalf uur na vertrek uit het groene dal op het dak van de Stubaier Alpen te staan. Ik kijk terug op alle toppen die ik de afgelopen week heb gedaan. En ik vervang het vraagteken aan het begin van mijn verhaal door een uitroepteken. Stubai, veelzijdiger kan het niet!
Gemaakte tochten:
1. Wilde Wasserweg. Start bij parkeerplaats Nürnberger Hütte, ca. 10 km ten zuiden van Neustift. Dalwandeling naar Grawa Alm aan voet van indrukwekkende Grawa Waterval 1,5 uur. 300 m. stijgen naar Sulzenau Alm (1 uur). Evt. verder naar Sulzenau Hütte (360 m stijgen, 1,5 uur extra) en Sulzenauferner (400 m stijgen, 1,5 uur extra).
2. Hoher Burgstall. Vanuit Fulpmes met kabelbaan Schlick 2000 naar Kreuzjoch. Vandaar in zuidwestelijke richting direct naar de top. Afdaling in zuidelijke richting naar Starkenburghütte en terug naar Kreuzjoch. Duur: 5 uur, T2/3.
3. Klettersteig Elferkofel. Vanuit Neustift met Elferbahn naar 1800 m en wandelen naar Einstieg op Zwölfernieder (1,5 uur). Klettersteig Elferkofel (B en C, 2uur). Afdaling Bergstation Elferbahn via Elferhütte (1,5 uur). Totaal 5 uur.
4. Fernau Klettersteig. Vanaf parkeerplaats Mutterbergalm (daleinde Stubaital, 18 km zuidelijk van Neustift) met Stubaier Gletscherbahnen naar Mittelstion Fernau bij de Dresdner Hütte op 2300 m. Top: Egesengrat 2631 m. Tijd: 2,5 uur waarvan 1,5 uur voor de Klettersteig. Moeilijkheid: C, één passage D.
5. Schaufelspitze 3330 m. Vanaf parkeerplaats Mutterbergalm met Stubaier Gletscherbahn (3 secties) naar Schaufeljoch op 3160 m. Vandaar in drie kwartier over smal pad naar de sneeuwvrije top (T3).
Dagwandelingen
Een goede wandelgids voor eenvoudige tot matig moeilijke dagwandelingen van dit gebied is de net vernieuwde Rother Wanderführer Stubai-Wipptal.
Stubaier Höhenweg
Schitterende omronding van het Stubaital via maar liefst 8 berghutten. Wie de complete tocht wil maken is 8 à 9 dagen onderweg, maar je kunt vanuit elke hut in een paar uur weer afdalen naar het Stubaital, dus wie weinig tijd heeft kan zich ook beperken tot een deel van de route. Dagetappes variëren in lengte van 3 tot 7 uur. De tocht kan in twee richtingen gelopen worden. Start in Fulpmes (via de Hoher Burgstall naar de Starkenburger Hütte en einde in Neustift (afdaling vanaf Innsbrucker Hütte via Pinnistal) of omgekeerd. Dé gids die u hierbij gebruikt is – wederom – een Rother wandelgids: Trekking im Stubai. Prima is ook de Engelstalige Cicerone guide Trekking in the Stubai Alps (wel wat ouder: uit 2011).
Seven Summits
De meest markante topbeklimmingen rond het Stubaital. Behalve de Hoher Burgstall zijn dit:
- Zuckerhütl (3507 m). De hoogste van de Stubaier Alpen. Dagtocht vanaf het Bergstation van de Stubaier Gletscherbahnen. NB De Stubaier gidsen mijden sinds de zomer van 2020 de top vanwege het sterk toegenomen steenslaggevaar en beklimmen in plaats daarvan met met hun cliënten de maar 10 meter lagere buurtop Pfaffenschneide. Voor ervaren alpinisten of met gids.
- Wilder Freiger (3418 m). Mooie sneeuwtop enkele km ten oosten van de Zuckerhütl. Tweedaagse vanuit de Nürnberger Hütte of de Sulzenauhütte. Vanwege de geringe moeilijkheden (F) zeer populaire beklimming. Conditioneel zwaarder dan Zuckerhütl.
- Habicht (3277 m). Een massieve rotsburcht, één van de indrukwekkendste bergen van het Stubaital. Tweedaagse vanuit Innsbruckerhütte. Zware bergwandeling met gezekerde passages en eerstegraads klauterwerk. Voor minder ervaren bergwandelaars is een gids aan te bevelen.
- Rinnenspitze (3003 m). Mooie rotsberg boven de Franz Sennhütte. Kan vanuit het dal beklommen worden (1300 m stijgen), maar comfortabeler met overnachting in Franz Sennhütte. Zware bergwandeling met korte Klettersteig A/B.
- Serles (2717 m). Prachtige rotsberg, vooral gezien vanuit Innsbruck een schitterende pyramide die het Wipptal (toegangsweg naar de Brennerpas) lijkt af te sluiten. Dagtocht vanaf het klooster Maria-Waldrast (met de auto bereikbaar vanuit Matrei am Brenner). Zware bergwandeling, voor wandelaars met een uitstekende conditie.
- Elferkofel (2505 m). Hoogste punt van de verzameling bizarre rotspieken hoog boven Neustift die doen denken aan de Dolomieten. Middelzware dagwandeling vanaf het bergstation van de Elferbahn. Prachtig is de overschrijding van de Elferkofelgrat via een Klettersteig (zie boven).
Klettersteige
Andere mooie Klettersteige dan de bovenbeschreven Fernau en Elferkofelsteig zijn:
1. Ilmspitze (tweedaagse vanuit de Innsbrucker Hütte, evtl. dagtocht vanuit Karalm, schitterende tocht C/D)
2. Schlicker Klettersteig op de Grosse Ochsenwand in de Kalkkögel ten westen van Fulpmes. Dagtocht vanaf het Kreuzjoch. Mooi (C/D), maar erg lang. Voor ferratisten met een puike conditie.
3. Elfer Nordwand. Korte maar lastige Klettersteig (D) in het Elfer massief. Dagtocht vanuit Bergstation Elferbahn.
Meer informatie over Klettersteige:
